Czym jest wydanie paragonu – orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego

Wielokrotnie słyszeliśmy o sytuacjach, w których przedsiębiorca był pociągany do odpowiedzialności z powodu niewydania paragonu klientowi. O ile zgadzamy się, że celowe nieewidencjonowanie sprzedaży na kasie fiskalnej i niewydrukowanie paragonu jest niezgodne z prawem, o tyle często słyszeliśmy o kontrolach z Urzędu, gdzie klient zwyczajnie nie chciał wziąć z lady tego kawałka papieru lub nawet nie czekał na ukończenie wydruku...

Wielokrotnie słyszeliśmy o sytuacjach, w których przedsiębiorca był pociągany do odpowiedzialności z powodu niewydania paragonu klientowi. O ile zgadzamy się, że celowe nieewidencjonowanie sprzedaży na kasie fiskalnej i niewydrukowanie paragonu jest niezgodne z prawem, o tyle często słyszeliśmy o kontrolach z Urzędu, gdzie klient zwyczajnie nie chciał wziąć z lady tego kawałka papieru lub nawet nie czekał na ukończenie wydruku, co wynika z technicznych możliwości urządzenia. Jak jest naprawdę? Czy przedsiębiorcy faktycznie są zobowiązani ponosić konsekwencje wynikłe z zachowania klienta? Wiemy, jak do tego faktu podchodzi NSA. Zapraszamy na bardzo ciekawy wpis, który udowadnia, że nie zawsze należy odpuszczać urzędnikom.

Sytuację konfliktową spowodowała spółka sprzedająca paliwa płynne osobom fizycznym i rolnikom na stacji paliw. Z powodu postępu technologicznego i chęci skrócenia czasu obsługi, firma wprowadziła możliwość płatności mobilnej tuż przy dystrybutorach. Niestety nie zostały one wyposażone dodatkowo w drukarkę paragonów fiskalnych. Potwierdzenie sprzedaży w formie papierowej można natomiast odebrać w stacjonarnej kasie stacji paliw. Klient musi więc po zapłaceniu za towar pofatygować się do budynku i wziąć paragon z lady, na co – nie ukrywajmy – nie zawsze ma ochotę. Dodatkowo potwierdzenie jest wysyłane w wersji elektronicznej na telefon, z którego dokonano płatności. Spółka wystąpiła o indywidualną interpretację prawną do Ministerstwa Finansów, które stwierdziło nieprawidłowość takiego postępowania. Przedsiębiorca jednak nie poddał się i zaskarżył interpretację do NSA, które wydało korzystny dla niego wyrok.

Interpretacja Ministerstwa kontra NSA

Cały ambaras powstał przez definicję słowa „wydać”. W ustawie nigdzie nie widnieje rozumienie tego przez ustawodawcę, w związku z czym należy zastosować definicję słownikową. Ta jest stosunkowo krótka i oznacza tyle, co „dać komuś”. Według Ministerstwa samo wydrukowanie i położenie paragonu na ladzie jest niewystarczające do spełnienia obowiązku jego wydania. Przedsiębiorca jasno zadeklarował się do umieszczenia widocznych komunikatów na dystrybutorze o miejscu wydawania paragonów papierowych. Na telefon komórkowy klienta również ma przychodzić taka informacja. Dla Ministra to jednak za mało. Paragon powinien zostać wydany od razu przy dystrybutorze. Spółka, po dość długich przepychankach, zaskarżyła powyższą interpretację do NSA, który to wydał kompletnie inny wyrok, według którego:

- sprzedawca nie może zmusić kupującego do zabrania paragonu,

- sięgnięcie ręką po paragon na ladzie jest taką samą czynnością jak przejście kilku metrów do budynku stacji paliw po paragon,

- konieczne jest wydrukowanie paragonu papierowego natychmiast po dokonaniu transakcji i umożliwienie jego odebrania przez klienta,

- dystrybutor i budynek stacji stanowią jeden punkt sprzedaży (rozumiany jako sklep) – nie ma więc różnicy, czy paragon zostanie wydany w kasie, czy przy dystrybutorze.

Wyrok jasno mówi, że „wydanie paragonu fiskalnego obejmuje jego udostępnienie i umożliwienie zabrania, ale nie wręczenia – a tym bardziej skutecznego wręczenia”.

Co to oznacza dla właścicieli kas fiskalnych? Właściciele kas fiskalnych mogą więc spać spokojnie i nie obawiać się sankcji związanych z pozostawieniem paragonu przez klienta na ladzie lub kontroli przez urzędników, którzy celowo „uciekają” ze sklepu przed odebraniem paragonu. Oczywiście każda taka sytuacja powinna zostać rozwiązana indywidualnie przez samego pokrzywdzonego – na przykład właśnie za pośrednictwem Sądu. Warto więc zapamiętać numer wyroku – Wyrok WSA w Warszawie III SA/Wa 2700/15 z 16.01.2017 r. Pamiętajmy jednak, że od 1 maja 2019 roku weszły w życie nowe przepisy, które regulują moment wydania paragonu klientowi. W § 6 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2019 r. poz. 816), możemy przeczytać, że paragon fiskalny musi być wystawiony i wydany nie później niż z chwilą przyjęcia należności, bez względu na formę płatności. Co ciekawe, nie dotyczy to automatów kasujących, z których korzysta opisany wyżej przedsiębiorca prowadzący stacje paliw. Oznacza to, że wydruk musi zostać dokonany jeszcze przed przyjęciem gotówki lub zbliżeniem karty płatniczej do terminala. Dokonanie tej czynności później jest już złamaniem przepisów. W rzeczywistości jest to bardzo trudne do wykonania – szczególnie w przypadku transakcji bezgotówkowych. Jest to pewnego rodzaju zabezpieczenie właśnie przed „uciekaniem” klientów ze sklepu przed wydaniem potwierdzenia sprzedaży. Niemniej, nie musimy się obawiać konsekwencji, jeśli kupujący nie wyrazi ochoty zabrania paragonu ze sobą.